Glokom: Görme Kaybına Yol Açabilen Tehlikeli Bir Göz Hastalığı

Glokom, göz içi basıncının artması sonucu göz sinirinin (optik sinir) hasar görmesiyle ortaya çıkan bir grup göz hastalığıdır. Optik sinir, gözden beyne görsel bilgiyi ileten sinirdir. Glokom tedavi edilmezse, görme kaybına yol açabilir ve nihayetinde körlüğe neden olabilir. Erken teşhis ve tedavi, glokoma bağlı görme kaybının önlenmesi için kritik öneme sahiptir.

Glokom Nedir?

Glokom, göz içindeki sıvının (aşırı sıvı üretimi veya yetersiz drenaj nedeniyle) normalden fazla birikmesi sonucu göz içi basıncının (intraoküler basınç) yükseldiği bir durumdur. Yüksek göz içi basıncı, optik sinire zarar verir ve zamanla görme kaybına neden olabilir. Glokom genellikle ağrısız ve yavaş ilerleyen bir hastalık olduğundan, başlangıçta fark edilmesi zordur. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri ve erken teşhis önemlidir.

Glokom Türleri

Glokom, farklı türlerde olabilir, en yaygın olanları şunlardır:

1. Açık Açı Glokomu (Primer Açık Açı Glokomu)
   Bu, glokomun en yaygın türüdür. Göz içi sıvısının (aqueoushumor) drenajını sağlayan kanallar zamanla tıkanır, ancak gözün ön kısmında belirgin bir tıkanıklık yoktur. Hastalar genellikle hiçbir belirti fark etmezler, bu yüzden bu tür glokom “gizli” olarak bilinir. Görme kaybı ancak hastalık ilerledikçe fark edilmeye başlar.
2. Kapalı Açı Glokomu (Açık Açı Glokomu)
   Bu tür glokomda, göz içindeki sıvının drenajı engellenir, ancak bu durum hızlı bir şekilde göz içi basıncının yükselmesine yol açar. Kapalı açı glokomu, genellikle ani ve şiddetli baş ağrısı, gözde ağrı, bulanık görme, mide bulantısı ve kusma gibi acil belirtilerle kendini gösterir. Bu durum acil tedavi gerektirir.
3. Doğuştan Glokom
   Bu, doğuştan gelen bir glokom türüdür ve genellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda görülür. Gözlerde aşırı büyüme, ışığa duyarlılık ve gözlerdeki sulanma gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Erken tedavi edilmezse görme kaybına yol açabilir.
4. Normal Basınçlı Glokom (Normal Tansiyonlu Glokom)
   Bu tür glokomda, göz içi basıncı normal seviyelerde olmasına rağmen optik sinir hasarı meydana gelir. Bu durumun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, kan damarlarındaki zayıflık veya optik sinirin aşırı hassasiyeti etkili olabilir.
5. Pigmenter Glokom
   Pigment glokomunda, gözdeki pigment hücreleri, gözün sıvı drenaj kanalına girer ve kanalların tıkanmasına neden olabilir. Bu durum, göz içi basıncının yükselmesine ve glokom gelişmesine yol açabilir.

Glokom Belirtileri

Glokomun erken evrelerinde genellikle belirgin bir semptom görülmez. Ancak hastalık ilerledikçe bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar şunları içerir:

• Görme kaybı: Özellikle kenar görüşü (periferik görme) kaybı.
• Ağrı: Özellikle kapalı açı glokomu durumunda gözde ve başta şiddetli ağrı.
• Bulanık görme: Gözde bulanık görme, özellikle geceleyin.
• Gözde kırmızılık: Kan damarlarının genişlemesi sonucu gözde kızarıklık.
• Işığa duyarlılık: Işığa karşı aşırı hassasiyet.
• Mide bulantısı ve kusma: Kapalı açı glokomu durumunda, gözdeki basınç yükseldiğinde görülebilir.

Glokomun Nedenleri

Glokomun tam olarak neden meydana geldiği bilinmemekle birlikte, bazı faktörler risk oluşturabilir:

• Genetik Yatkınlık: Glokom, ailede daha önce glokom öyküsü olan kişilerde daha yaygındır.
• Yaş: 40 yaş ve üzerindeki kişilerde glokom riski artar.
• Yüksek göz içi basıncı: Göz içi basıncının yüksek olması glokom gelişimi için en önemli riski oluşturur.
• Diğer sağlık sorunları: Diyabet, kalp hastalıkları, hipertansiyon gibi bazı sağlık durumları glokom riskini artırabilir.
• Aşırı miyopi (yakın görme): Miyop hastalarında glokom riski daha yüksektir.
• Göz yaralanmaları veya cerrahi müdahaleler: Geçmişte göz yaralanması veya cerrahi işlem geçiren bireylerde glokom gelişme riski artabilir.

Glokom Tedavisi

Glokom tedavisi, göz içi basıncının kontrol altına alınmasına dayanır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile görme kaybı önlenebilir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

1. İlaçlar: Glokom tedavisinde en yaygın yöntem, göz damlalarıdır. Bu damlalar, göz içi basıncını düşürmek için kullanılır. Ayrıca, ağız yoluyla alınan ilaçlar da olabilir.
2. Lazer Tedavisi: Lazer tedavisi, göz içindeki sıvı akışını iyileştirmek veya drenaj kanalını açmak için kullanılabilir. Lazer tedavisi genellikle açık açı glokomu tedavisinde kullanılır.
3. Cerrahi Müdahale: Lazer tedavisi veya ilaçlarla kontrol altına alınamayan glokom vakalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi, göz içi sıvısının düzgün şekilde akmasını sağlamak için yapılır. Bu, kanalların açılması veya yeni bir sıvı drenaj yolu oluşturulması şeklinde olabilir.

Glokom ve Görme Kaybı

Glokom tedavi edilmediğinde görme kaybı kaçınılmaz olabilir. Ancak, erken tanı ve tedaviyle bu kayıp önlenebilir veya ertelenebilir. Glokom, genellikle merkez görüşü etkilemez; ancak periferik görme kaybı yaşanabilir ve zamanla bu kayıp ilerleyebilir. Erken dönemde glokom tedavi edilirse, görme kaybı durdurulabilir veya geriye dönülmesi sağlanabilir.